Ubuntu Server 24.04 LTS Kurulumu
Last updated
Last updated
Merhabalar bu rehberde Ubuntu Server 24.04 LTS kurulumunu yapacağız iyi okumalar
Ubuntu Server, Canonical Ltd. tarafından geliştirilen ve bakım yapılan, sunucular için optimize edilmiş bir Ubuntu dağıtımı diyebiliriz bu dağıtım kullandığımız dağıtımlardan farklı olarak larını, ofis programlarını ve ya multimedya uygulamalarını içermezler böylelikle daha az kaynak tüketirler. Bu dağıtımların kullanabilmemiz için aslında iyi bir Linux bilgisine ihtiyacımız var çünkü dediğimiz gibi bu dağıtımlarda kullanıcı arayüzü yok. İstediğimiz her şeyi dediğimiz bir basit komut arayüzlerinden yapıyoruz.
Bu ekrandan kullanıcı adı ve şifremizi kullanarak giriş yaptığımızda sistemimize giriş yapmış bulunuyoruz.
İstersek bu sunucularımızı biz uzaktan SSH protokolünü kullanarakta yönetimini sağlayabiliriz.
SSH Protokolünü merak ediyorsanız bu yazımıza göz atabilirsiniz.
Peki bu dağıtım nasıl kuruluyor adım adım açıklayalım.
Başlamadan önce
Bu dağıtım 40 GB Depolama, 8GB Ram ve 4 CPU özellikleri içeren sanal ortam üzerine kurulmuştur. Ubuntu Server için sistem gereksinimlerini bu bağlantıdan bulabilirsiniz.
Sistemimizi Ubuntu Server ISO sundan başlattığımızda karşımıza GRUB önyükleyicisinin ekranı gelecektir.
Buradan ilk seçenek olan Try or Install Ubuntu Server seçeneğine tıklıyoruz ve yükleme yardımcısının çalışmasını bekliyoruz. Bir dizi yukarıdan sonra yükleme yardımcımız dil seçme seçeneği ile karşımıza gelecektir.
Bu sekmede Ubuntu Server'ın hangi dille kuruluma devam edeceğimizi kararlaştırıyoruz.
Tabi kurulumdan sonra da Ubuntu Server'ın dilini değiştirebilirsiniz
Ekranın üstünde yer alan [ Help ] bölümüne yukarı yön tuşunu kullanarak geldiğimizde bizi bir dizi seçenek karşılıyor.
Help choosing a language: her sekmenin yardım mesajı burada dil seçme sekmesinin yardım kutusu içerisinde de seçiminizin sistem dili olacağı yazıyor.
Keyboard shortcuts: Klavye kısayolları
Enter Shell: önemli seçeneklerden birisi bu olabilir çünkü bu seçenek yükleme yardımcısını arka plana atıp bize komut arayüzü veriyor. Bu komut arayüzü ile istediğimizi yapabiliriz. Örnek olarak bozulmuş bir Ubuntu sisteminiz varsa kurtarabiliriz ya da veri kurtarmak için de kullanabiliriz. Bu komut arayüzünden çıkmak için "exit" yazabiliriz
About this installer : Yükleme yardımcısı hakkında versiyon bilgileri vb bilgiler verir.
Help on SSH access: Sisteme SSH protokolü ile uzaktan bağlanabilmesi için gerekli bilgileri içerir. böylelikle kurulumu uzaktan SSH ile yapabilirsiniz.
English seçip bir sonraki sekmeye geçebiliriz.
Burada klavye düzenimizi seçiyoruz. Burada önemli olarak [ Identify Keyboard ] sihirbazı diyebilirim. Çünkü bu sihirbaz bir dizi tuşlara bastırarak klavyeninizin türünü buluyor. Bu özellikle Türkçe klavye ile Ubuntu Server'i kullanırken kolaylık sağlıyor.
Sihirbaz ile klavye türümüzü bulduk. Şimdi OK tuşuna ardından Done tuşuna basarak yeni sekmeye geçebiliriz.
Bu sekmede Ubuntu Server'ımızın kurulum tipini seçiyoruz varsayılan seçili olan seçenek Ubuntu Server'ın varsayılan geliştirme paketlerini içerecek şekilde kurmasını sağlar.
Bu paketlere örneğin: git, curl, apache2 vb
Minimized ise sadece Ubuntu Server'ın çalışması için gerekli paketleri yükler. Diğer paketleri apt kullanarak yüklemeniz gerekmektedir.
Additional Options:
Search for third-part drivers: Bu seçenek ile yükleme yardımcısına ekran kartı (nvida, amd), internet kartı gibi özel donanımların sürücülerini bulup kurmasını sağlarız.
Gerekli seçenekleri seçtikten sonra Done tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebiliriz.
Bu aşamada ağ ayarlarını yapıyoruz. Eğer ağınızda DHCP protokolü aktifse, Ubuntu Server otomatik olarak bir IP adresi alacaktır. DHCP aktif değilse, IP adresini elle belirlememiz gerekecektir. Bunun için, internet kartınızın (bu örnekte ens160) üzerine gelip Enter tuşuna bastığınızda çıkan menüden "Edit IPv4" seçeneğini seçin. Buradan gerekli IP ayarlarını yapabilirsiniz. Ağınız IPv6 ile yapılandırılmışsa, aynı işlemi "Edit IPv6" seçeneği üzerinden gerçekleştirebilirsiniz.
Burada IP alma metodumuz varsayılan olarak DHCP'dir. Elle IP vermek için Enter tuşuna basarak "Manual" seçeneğini seçmeniz gerekiyor. "Disabled" seçeneğini seçerseniz, IP adresi atamayı kapatmış olursunuz ve kurduğunuz sunucu internete bağlanmaz. Ancak, bunu daha sonra netplan kullanarak konfigüre edebilirsiniz.
"Manuel" seçeneğini seçip Enter tuşuna bastığımızda ayar penceresi karşımıza çıkacak.\
Bu pencerede ağ ayarlarını yapıp Save tuşuna bastığınızda Ubuntu Server belirlediğiniz ağ kuralları ile çalışacaktır.
Ağ ayarları sekmesinde yer alan [ Create bond ] seçeneği, birden fazla internet kartınız varsa bu kartlar arasında yedekli çalışma veya birlikte çalışma gibi seçenekleri sunan sanal internet arayüzleri ayarlamanıza olanak tanır. Örneğin, yedekleme modunu kullanırsanız, aktif kartta internet kesildiğinde sunucu otomatik olarak internet trafiğini yedek karta yönlendirir. "Create" butonuna bastığınızda sanal internet arayüzünüz oluşturulur.
Ağ seçeneklerimizi de ayarladıktan sonra "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebiliriz.
Bu sekme de eğer varsa ağ trafiğinde kullanılmak üzere proxy sunucusunun adresini giriyoruz.
Gerekli ayarlamaları yaptıktan sonra "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçelim.
Bu sekmede paket deposu adresini ayarlıyoruz. Eğer özel bir paket deponuz varsa, burayı düzenleyebilirsiniz. Düzenledikten sonra, yükleme yardımcısı paket deposu adresinden paket listesini indirecektir. Bu indirme tamamlanana kadar bu sekmede beklemeniz önerilir.
Varsayılan Ubuntu paket deposu adresini kullanmak isterseniz, yükleme yardımcısı bu sefer Ubuntu paket depolarının listesini indirecektir. Bu indirme tamamlanana kadar beklemeniz gerekmektedir.
Paket listesi indikten sonra "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebiliriz.
Bu sekmede Ubuntu Server'ın yükleneceği diski seçiyoruz. Varsayılan olarak "Use an entire disk" seçeneği seçili halde gelir. Bu seçenek, diskin tamamını siler ve kurulum için kullanır. Eğer kurulum yapacağınız diskte veriler varsa, "Custom storage layout" seçeneği ile devam etmeniz gerekir.
Varsayılan olarak "Set up this disk as an LVM group" seçeneği de seçili gelir. Bu seçenek, sistem üzerinde LVM (Logical Volume Manager) bölümü oluşturur. LVM bölümleri, disk boyutunu tahmin edemediğiniz durumlarda kullanışlıdır. Sunucunuza ilerleyen zamanda ek disk ekleyip depolama alanını büyütmeyi planlıyorsanız ya da RAID teknolojisini kullanıyorsanız, LVM bölümleri oluşturmak depolama yönetimi açısından avantaj sağlar. "Encrypt the LVM group with LUKS" seçeneği ise oluşturulan LVM bölümünü şifrelemeye yarar.
Gerekli ayarlamaları yaptıktan sonra "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebilirsiniz.
Bu sekmede bölümleri ayarlıyoruz. Eğer LVM seçeneğini seçerek kuruluma devam ederseniz, yükleme yardımcısı bu bölümlendirmeleri otomatik olarak yapar. Ancak, dikkat etmeniz gereken bir püf nokta vardır: Yükleme yardımcısı diskin 3 GB'ını kernel ve GRUB önyükleyicisi için ayırır. Geri kalan alanın %50'si sistem için LVM bölümüne ayrılır, kalan %50 ise boş alan olarak bırakılır.
Boş alanı %100'e tamamlamak için, "ubuntu-lv" bölümüne gidip "Edit" tuşuna basarak gelen pencerede "Size" değerini maksimum değeri yazarak tamamlayabilirsiniz.\
"Save" tuşuna basarak free space alanınıda LVM bölümüne dahil etmiş oluduk.
Bu püf noktayı kaçırırsak sistemimiz kurulduktan sonra terminal'e aşağıdaki komutları kullanarak free space alanını LVM bölümüne dahil edebiliriz.
Gerekli ayarlamarı yaptıktan sonra "Done" tuşuna basıyoruz ve yükleme yardımcısı kullanacığımız disk üzerinde işlem yapacağını ve bu işlemden geri dönülmeyeceğini belirtiyor. İşleme devam etmek istiyor musun sorusuna "Contiune" tuşuna basarak onaylayıp kuruluma devam edebiliriz.
Bu sekmede sistem adı ve ilk kullanıcının bilgilerini girip "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebilirsiniz.
Bu sekmede eğer varsa Canonical'ın sağlamış olduğu Ubuntu Pro aboneliğini seçtiğimiz bölümdür eğer Ubuntu pro aboneliğiniz var ise "Enabe Ubuntu Pro" seçeneğini seçebilirsiniz. Eğer Ubuntu Pro aboneliğiniz yoksa "Skip for now" seçeneğini seçerek "Contiune" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebilirsiniz.
Ubuntu Pro normale göre daha da uzatılmış güvenlik yamaları ve yeniden başlatma gerektirmeyen kernel güncelleme ve güvenlik yamalarını uygulayan bir dizi ücretli özelliğe sahiptir.
Bu sekmede sunucumuzu uzaktan yönetebilmek için OpenSSH server paketini kurulumunu onaylamamız gerekir SSH oturum doğrulaması için kullandığınız bir key varsa [ Import SSH Key ] sekmesinden SSH Keyinizi "Github" ve "Launchpad" üzerinden sisteme import edebilirsiniz. gerekli ayarları yaptıktan sonra "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebilirsiniz.
Bu sekmede ise sistemimize kurmamız gereken bir hizmet varsa bu hizmeti seçip kurulumunu sağlayabiliriz. Gerekli seçimleri yaptıktan sonra "Done" tuşuna basarak sonraki sekmeye geçebilirsiniz.
Sistemimiz kuruluyor kurulum bittikten sonra "Reboot Now" tuşuna basarak ile sistemimizi. yendien başladıktan sonra kullanmaya başlayabiliriz.
Bu rehberde Ubuntu Server'ı nasıl kuracağımızı anlattık. Sonraki yazılarımızda görüşmek üzere iyi günler 😊
